Mediumi spanjoll El Pais i ka kushtuar një artikull Shqipërisë, Kosovës si dhe Maqedonisë së Veriut, në lidhje me marrëdhëniet që këto tre vende kanë me SHBA-të. Në shkrimin e publkuar shkruhet se tre vendet janë shumë dashamirëse Amerikes dhe se për këtë arsye ata kanë pritur afganët në shtator. Gjithashtu shkruhet se këto vende edhe pse janë të varfëra kanë pranuar shumë afganë në vendet e tyre, në mënyrë që t’i tregojnë SHBA-së se janë partnerët e tyre.
Artikulli i Plotë:
Në fshatin shqiptar të Fushë Krujës ndodhet një statujë e George ë. Bush. Kryeqyteti i Maqedonisë së Veriut (Shkupi) ka një seli qeveritare në mënyrë të dyshimtë të ngjashme me Shtëpinë e Bardhë, dhe atë të Kosovës (Prishtinë), një statujë të Bill Clinton, një bust të Madeleine Albright – Sekretares së Shtetit të SHBA që loboi për bombardimin e Serbisë në 1999 – madje edhe një dyqan modës me emrin Hillary, me rroba që imitojnë stilin e Hillary Clinton. Kosovarët, disa prej të cilëve quhen Klinton ose Hillari, shpesh përkufizohen si “më pro-amerikanët në botë”.
Prandaj, ndoshta nuk është e habitshme që gushtin e kaluar, kur Uashingtoni u kërkoi partnerëve të tij të ndihmonin në evakuimin e civilëve nga Afganistani pa pushim, këto tre vende relativisht të vogla dhe të varfra ishin të parat në Evropë që aplikuan si ndalesë për refugjatët. “Pa asnjë dyshim dhe kusht”, ka shkruar presidentja kosovare Vjosa Osmani duke e bërë të ditur këtë në llogarinë e saj në Facebook.
Shqipëria është, në fakt, vendi në botë që më shumë afganë (4000) kanë pranuar ta presin përkohësisht derisa të nisen për në destinacionin e tyre përfundimtar, kryesisht në Shtetet e Bashkuara. Aty presin vizat në rezidencat studentore në Tiranë apo në hotele në bregdetin e Adriatikut.
Pothuajse tre herë më e vogël, Kosova, ish-krahina serbe, shpallja e pavarësisë së së cilës në 2008 është njohur nga afërsisht gjysma e vendeve të Kombeve të Bashkuara , ra dakord të strehojë deri në 2,000 për deri në një vit. Amnesty International ka kritikuar paqartësinë rreth situatës së tyre në Camp Bondsteel, baza më e madhe ushtarake amerikane në rajon. Nuk dihet nëse mund të lëvizin lirshëm apo çfarë do të ndodhë me ata që nuk kalojnë kontrollin e ri të sigurisë, të cilit i nënshtrohen ata që ngritën dyshime në të parën. Maqedonia e Veriut, nga ana e saj, është e përkushtuar të presë 780 afganë.
Shpejtësia dhe shtrirja e këtyre përgjigjeve janë shenjat më të fundit të orientimit të qartë properëndimor të Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut, të cilat i kushtojnë rëndësi të madhe aleancës me Shtetet e Bashkuara – pavarësisht se janë një fuqi e dukshme në rënie – dhe organizatë e organizuar strategjikisht. Shqipëria iu bashkua Aleancës Atlantike në vitin 2009 dhe Maqedonia e Veriut vitin e kaluar (Greqia hoqi veton e saj kur ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë e quajtur përkohësisht, ra dakord me dhimbje për të ndryshuar emrin e saj). Kosova gjithashtu aspiron ta integrojë atë, por nuk mundet sepse katër anëtarë të saj, përfshirë Spanjën , nuk e njohin atë si shtet.
Me fuqinë tjetër të madhe perëndimore, BE-në, më e vetëdijshme për nyjet e saj se sa për rritjen dhe horizontin e hyrjes në BE plot re (fillimi i negociatave të anëtarësimit të Tiranës dhe Shkupit është i paralizuar dhe Kosova është vetëm një kandidate e mundshme), gjestet e besnikërisë me mikun amerikan kanë edhe më shumë kuptim. Në rastin maqedonas, bëhet fjalë për “t’i tregojmë Shteteve të Bashkuara se janë ende aleati i besueshëm që ka qenë për një kohë të gjatë, pavarësisht se kush është në pushtet në një vend apo në një tjetër.
Në një intervistë për këtë gazetë muajin e kaluar Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, e përkufizoi pritjen e afganëve si një përzierje e angazhimit ndaj Aleancës Atlantike dhe ndjeshmërisë ndaj atyre që ikin nga talebanët: “Ne nuk mund të ndryshojmë fatin e asnjë lufte në të cilën NATO merr pjesë, sepse, në aspektin ushtarak. , kontributi ynë është shumë modest, por ne qëndrojmë të vendosur kur bëhet fjalë për vlerat që përfaqëson. Ne ishim afganë 30 vjet më parë. Ne nuk po shpëtonim nga një regjim fundamentalist islamik, por nga një qeveri komuniste fondamentaliste. Dhe nëse sot jemi në një vend tjetër, kjo ndodh sepse na është ofruar ndihmë dhe strehim. Si mund të mos bëjmë të njëjtën gjë brenda mundësive tona? Është e vërtetë që ne jemi ata që marrim më shumë dhe të parët që e bëjmë këtë, por kjo nuk tregon asgjë për ne, por diçka shqetësuese për të tjerët, më të pasur e më të madh”.
Shqiptarët etnikë – shumicë në Shqipëri dhe Kosovë dhe pakicë në Maqedoninë e Veriut – e mbështesin këtë qasje me entuziazëm të veçantë. Një sondazh i Institutit Demokratik Kombëtar në prillin e kaluar tregon se vlerësimi i Shteteve të Bashkuara dhe NATO-s në mesin e shqiptarëve të Kosovës mbetet shumë i lartë: 4.8 nga pesë, tetë të dhjetat më shumë se BE-ja.
Në Maqedoninë e Veriut, mbështetja për anëtarësimin në Union ka rënë në 69% (nga 80% në 2014), por pikëpamjet për Uashingtonin dhe Aleancën Atlantike mbeten të qëndrueshme. Shumë ka të bëjë me historinë. Shtetet e Bashkuara janë, në të njëjtën kohë, vendi që udhëhoqi bombardimet e Serbisë për të ndalur spastrimin etnik të shqiptarëve të Kosovës, mbështetësi i madh i shpalljes së pavarësisë së Kosovës, simboli i lirisë së shqiptarëve nën diktaturën brutale komuniste të Enverit. Hoxha, partneri vendimtar për anëtarësimin e Shkupit dhe Tiranës në NATO, një kundërpeshë në Ballkan ndaj ndikimit të Kinës dhe Rusisë , aleatëve të Serbisë…
Shpresat
Ardhja e Joe Biden në Shtëpinë e Bardhë një vit më parë ushqeu në këto vende imazhin se Shtetet e Bashkuara do të fitonin peshë në zonë, pas presidencës së Donald Trump, i cili vetëm në këmbim la një marrëveshje me vlerë të ulët mes Serbisë dhe Kosovës. duke u bërë një nga vendet e pakta në botë me një ambasadë në Jerusalem.
“Ata shpresojnë se Uashingtoni do të përfshihet më shumë në rajon,” thotë Plator Avdiu, një studiues në Qendrën Kosovare për Studime të Sigurisë me qendër në Prishtinë. Arsyeja nuk është vetëm kthesa në politikën e jashtme të shpallur nga Biden – “Shtetet e Bashkuara janë kthyer dhe gati për të udhëhequr botën,” tha ai nëntorin e kaluar – por edhe lidhjet e saj të veçanta me Ballkanin. Ai ishte një nga zërat më aktivë në mbrojtjen e ndërhyrjes në Bosnje dhe Kosovë, dhe e ka vizituar këtë zonë në shumë raste, duke përfshirë tashmë si zëvendëspresident, kur kishte frikë se diplomacia e vendit të tij do ta harronte rajonin pas sulmeve të 11 shtatorit. .
“Ballkani nuk është strategjikisht dytësor,” u tha Biden kolegëve të tij në Senat në 2001. Ajo gjithashtu ka një lidhje personale emocionale: Beau, djali i saj që vdiq nga kanceri i trurit në vitin 2015 , ka punuar në Kosovë si trajner për gjyqtarë dhe prokurorë. “Ai e donte këtë vend si unë”, deklaroi presidenti aktual një vit më vonë, duke marrë pjesë në inaugurimin e një autostrade me emrin e djalit të tij atje. Korrikun e kaluar, presidentja Osmani i dha Beau Biden një medalje pas vdekjes.
Kosova ka një arsye shtesë për të parë përtej Atlantikut. Edhe pse janë qëndrime që nuk u përgjigjen interesave kombëtare, ai sheh me mosbesim se si përfaqësuesi special i BE-së për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, Miroslav Lajçak , ashtu edhe kreu i diplomacisë komunitare, Josep Borrell, vijnë nga dy nga pesë vendet. Komuniteti që nuk e njeh si shtet: Sllovakia dhe Spanja, respektivisht. Avdiu vëren një tjetër: “Pak më shumë se dy dekada më parë, Kosova përjetoi të njëjtat ndjenja [si afganët] kur u pranuan refugjatët e saj. Jo vetëm në vendet fqinje, por edhe në vende të tjera evropiane dhe madje edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.
