RUSI- Presidenti rus Vladimir Putin ka bërë një propozim për ndalimin e luftës në Ukrainë përgjatë vijës aktuale të frontit, si pjesë e përpjekjeve për të arritur një marrëveshje paqeje me presidentin amerikan Donald Trump. Sipas “Financial Times” Putin i ka thënë Steve Witkoff, të dërguarit special të Trump, në takimin e tyre në fillim të këtij muaji në Shën Petersburg se Rusia mund të heqë dorë nga pretendimet e saj ndaj zonave në 4 provincat që pjesërisht mbeten nën kontrollin e Kievit.
Ndërsa pjesa e pushtuar i mbetet Moskës. Shtetet e Bashkuara kanë hedhur që atëherë idetë për një zgjidhje të mundshme që përfshin njohjen e Uashingtonit pronësinë ruse të gadishullit të Krimesë të Ukrainës si dhe të paktën duke pranuar kontrollin de facto të Kremlinit mbi pjesët e katër rajoneve që zotëron aktualisht.
Propozimi është treguesi i parë zyrtar që Putin ka dhënë që nga fillimi i luftës tre vjet më parë se Rusia mund të tërhiqet nga kërkesat e saj maksimaliste për t’i dhënë fund pushtimit. Por zyrtarët evropianë të informuar mbi përpjekjet e SHBA-së për t’i dhënë fund luftës paralajmëruan se Putini ndoshta do të përdorte koncesionin e dukshëm si karrem për të joshur Trumpin të pranonte kërkesat e tjera të Rusisë dhe t’i detyronte ato ndaj Ukrainës si një fakt të kryer.
“Ka shumë presion mbi Kievin tani për të hequr dorë nga gjërat në mënyrë që Trump të mund të pretendojë fitoren,” tha një zyrtar.
Zyrtarët ukrainas do të takohen me zyrtarë evropianë dhe amerikanë në Londër të mërkurën për të diskutuar propozimet e fundit. Megjithatë, Witkoff dhe sekretari amerikan i shtetit Marco Rubio janë tërhequr nga takimi, sipas zyrtarëve amerikanë dhe evropianë. I dërguari i Trump për Ukrainën, Keith Kellogg pritet ende të marrë pjesë. Ndërsa Këshilltari për politikën e jashtme të Putinit tha të martën se Witkoff do të vizitonte Moskën javën e kaluar.
“Punë e tensionuar është duke u zhvilluar. Ne po flasim me amerikanët. Puna është e vështirë dhe kërkon shumë kohë, kështu që është e vështirë të priten rezultate të menjëhershme dhe puna nuk mund të bëhet në publik,” thanë zyrtarët.
Trump postoi në mediat sociale të dielën një postim ku shpresonte që Ukraina dhe Rusia të bënin një marrëveshje këtë javë. Shtetet e Bashkuara hodhën idetë që Shtëpia e Bardhë shpreson se mund të formojnë skicat e një marrëveshjeje të mundshme në një takim në Paris javën e kaluar me zyrtarë evropianë dhe ukrainas.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha të martën se ai nuk kishte marrë një propozim nga Trump që përshkruante hapa specifikë drejt përfundimit të luftës së Rusisë. Por ai tha se sapo të vendosej një armëpushim, ai do të ishte gati për bisedime të drejtpërdrejta me Putinin.
“Ka sinjale, ide, diskutime, por nuk është një propozim zyrtar,” tha Zelenskyy.
Zyrtarë të lartë ukrainas i thanë FT se ata ishin të përshtatshëm për disa nga idetë e paraqitura nga Trump dhe ekipi i tij pa specifikuar se cilat në veçanti. Propozimet e SHBA përfshijnë vendosjen e një kontigjenti paqeruajtës evropian në Ukrainë, si dhe një forcë ushtarake të veçantë, jo të NATO-s, për të ndihmuar në monitorimin e një armëpushimi përgjatë një zone të çmilitarizuar që përfshin të gjithë vijën e frontit prej më shumë se 1,000 km.
Forcat do të punojnë së bashku me forcat ukrainase dhe ruse që monitorojnë armëpushimin në anët e tyre përkatëse të të ashtuquajturës linjë kontakti. Sipas një marrëveshjeje të mundshme, Ukraina do të zotohej të mos rimarrë territorin e pushtuar nga Rusia me forcë, ndërsa Rusia do të pranonte të ndalonte përparimin e ngadaltë të ushtrisë së saj.
Gjithashtu është e paqartë nëse Trump i ka kërkuar Ukrainës që të njohë zyrtarisht aneksimin e Krimesë nga Rusia. Por Zelenskyy përsëriti qëndrimin e tij për gadishullin e Detit të Zi të martën, duke thënë se Ukraina nuk do ta njohë okupimin e Krimesë. Rusia gjithashtu ka hedhur poshtë disa nga sugjerimet e SHBA-së, duke përfshirë një prani ushtarake për vendet e NATO-s në Ukrainë.
Por njerëzit e njohur me këtë çështje thanë se Putini do të ishte potencialisht i përgatitur të jepte terren në kërkesën e tij të mëparshme për kontroll të plotë mbi katër rajonet e vijës së parë të Ukrainës Donetsk, Luhansk, Kherson dhe Zaporizhzhia nëse SHBA do të bënte lëshime më të gjera gjeopolitike ndaj Moskës, si njohja e kontrollit të Krimesë dhe ndalimi i Ukrainës nga anëtarësimi në NATO.
Megjithëse Putin prezantoi amendamentet kushtetuese në vitin 2020 që e ndalonin Rusinë të heqë dorë nga pretendimet për ndonjë nga territoret e saj, Konstantin Remchukov, një redaktor gazete në linjë me Kremlinin, pohoi në një kolonë të botuar të dielën se Moska mund t’i jepte fund luftimeve pasi të kishte dëbuar forcat e Ukrainës nga rajoni rus i Kurskut. Kievi nisi një inkursion në Kursk vitin e kaluar, por Kremlini tha të shtunën se rajoni ishte tani “99.5 për qind” nën kontrollin e tij përsëri.
“Kur ata të çlirojnë gjysmën e fundit, atëherë trupat mund të ndalojnë kudo që të jenë kur t’u arrijë lajmi. Mendohet se Trump e kupton këtë, falë Witkoff. Dhe shpresohet se e gjithë kjo do të ndodhë deri më 30 prill, në mënyrë që ai të mund të deklarojë me krenari se e kreu misionin e tij të paqes në 100 ditët e para të presidencës së tij,” shkroi Remchukov në Nezavisimaya Gazeta.
Putin shpalli aneksimin e katër provincave juglindore të Ukrainës në një ceremoni luksoze në Kremlin në shtator 2022, edhe pse Rusia nuk kontrollonte asnjërën prej tyre plotësisht në atë kohë. Rusia ende nuk kontrollon plotësisht asnjë nga katër rajonet, megjithëse ka mbajtur kryeqytetet rajonale Donetsk dhe Luhansk që nga pushtimi i saj i parë i fshehtë në Ukrainën lindore me përdorimin e forcave lokale prokurë në 2014.
Megjithëse Rusia u tërhoq nga një pjesë e territorit që pushtoi në vjeshtën e vitit 2022, Putin tha vitin e kaluar se ai nuk do të pranonte asnjë marrëveshje paqeje nëse Ukraina nuk tërhiqte trupat e saj nga vijat e frontit dhe t’i jepte Moskës kontroll të plotë mbi katër provincat duke përfshirë qytetin Zaporizhzhia, një qytet industrial me 700,000 trupa, por që nuk e ka mbajtur rregullisht.
Kërkesat e mëparshme të Moskës për një marrëveshje paqeje kanë përfshirë një zotim nga Ukraina për të qëndruar neutrale dhe për të braktisur aspiratat e saj për NATO-n, njohjen e pretendimeve ruse mbi territoret e aneksuara, lehtësimin e sanksioneve perëndimore dhe reduktimin e forcave të NATO-s në shtetet anëtare afër Rusisë. Një zëdhënës i Departamentit Amerikan të Shtetit tha se ata nuk mund të komentonin mbi negociatat./Financial Times/
