Turqia shkon në kutitë e votimit të dielën në një nga zgjedhjet më të rëndësishme në botë këtë vit, me Presidentin Rexhep Tajip Erdogan në një pozicion të mirë për të zgjatur kontrollin e tij në pushtet.
Ai përballet me Kemal Kılıçdaroğlu, liderin e një koalicioni opozitar, i cili nuk performoi më mirë parashikimet e sondazheve të opinionit në raundin e parë më 14 maj.
Erdogan, i cili që nga viti 2003 ka shërbyer fillimisht si kryeministër dhe më pas si kreu i shtetit, ka dorën e parë në atë që ka qenë një garë shumë polarizuese, që po zhvillohet në sfondin e shkatërrimit të shkaktuar nga tërmeti i madh që Turqia pësoi në shkurt.
“Përparësitë e Erdoganit në detyrë e lejuan atë të ecë përpara në raundin e parë dhe të njëjtat avantazhe do ta ndihmojnë atë të arrijë në vijën e finishit”, tha Soner Çagaptay, drejtor i programit kërkimor turk në Institutin e Uashingtonit për Politikat e Lindjes së Afërt.
Tema kryesore e garës së ngushtë kanë qenë problemet ekonomike të vendit për shkak të politikave joortodokse të Erdoganit që çuan në inflacion të lartë dhe në rënie të monedhës.
Kritikët e Erdoganit thonë gjithashtu se ai ka minuar demokracinë e vendit të tij dhe e përshkruajnë votën e së dielës si një rrugëkalim drejt një sundimi më autoritar.
Presidenti fitoi votën e raundit të parë me 49.5 për qind dhe 27 milionë vota, 2.5 milionë më shumë se rivali i tij. Koalicioni i kryesuar nga partia e tij AK siguroi gjithashtu kontrollin e parlamentit të Turqisë.
Pas raundit të parë, në të cilin Kılıçdaroğlu mori 45 për qind, lideri i opozitës mori një kthesë drejt politikave më nacionaliste, duke përfunduar një marrëveshje me kryetarin e Partisë së Fitores, politikanin e ekstremit të djathtë, Ümit Özdağ dhe duke premtuar se do të dëbonte miliona refugjatë sirianë dhe afganë nga Turqia.
Por Kılıçdaroğlu u tregua i paaftë për të fituar mbështetjen e kandidatit kryesor nacionalist Sinan Oğan, i cili doli i treti me 5 për qind të votave dhe i cili në vend të kësaj e mbështeti Erdoganin.
Pavarësisht serisë nacionaliste të opozitës, Selahattin Demirtaş, një politikan kurd i burgosur, u bëri thirrje votuesve të mbështesin Kiliçdaroglu në raundin e dytë.
“Nëse nuk ka ndryshim nga kutia e votimit, do të jetë fatkeqësi në ekonomi dhe demokraci. Nuk ka më raund të tretë të këtij biznesi. Le ta bëjmë zotin Kılıçdaroğlu President, le të marrë frymë Turqia”, tha ai në një postim në Twitter.
Disa analistë thanë se rezultatet e raundit të parë pasqyruan tërheqjen e qëndrueshme të politikës populiste dhe me rrënjë islamike të Erdoganit, veçanërisht për zonat rurale të Turqisë, të cilat mbetën shumë më besnike ndaj partisë AK sesa qytetet më të mëdha të vendit, të cilat janë kthyer gjithnjë e më shumë kundër politikës afatgjatë të presidentit.
Kritikët shqetësohen se nën sundimin e Erdoganit, lidhjet e Turqisë me Perëndimin mund të dobësohen më tej dhe pavarësia e medias, gjyqësorit dhe institucioneve të tjera të vendit do të shtyhet në rënie më të madhe.
Çagaptay i Institutit të Uashingtonit tha se Erdogani është ndihmuar nga “kontrolli i tij i plotë i rrjedhës së informacionit” në Turqi. Pjesa më e madhe e medias kontrollohet nga grupe biznesi të afërta me presidentin dhe rreth 80 përqind e turqve lexojnë lajme vetëm në gjuhën e tyre.
“Ai mund të ‘kurojë’ realitetin për ta”, tha Çagaptay. “Ai mund të cilësojë disa nga opozita si të ‘mbështetur’ nga terroristët, dhe mendoj se këtu ngeci një pjesë e elektoratit – ata kurrë nuk arritën në pikën se kush do ta drejtojë më mirë Turqinë”.
Gazeta Shqiptare
