KUKËS- Adoleshentët në një nga zonat më të privuara të Shqipërisë nuk kanë hequr dorë nga ëndrrat e tyre për të emigruar në Britani, pavarësisht se taksapaguesit në Mbretërinë e Bashkuar financojnë një program prej 8.4 milion £ për t’i inkurajuar ata të qëndrojnë në shtëpi. Kështu nis artikulli i medias britanike “Daily Mail” për qytetin e Kukësit dhe banorët e tij.
Paratë u caktuan së fundmi nga Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar për t’u shpenzuar për krijimin e vendeve të punës dhe skemat komunitare në qarkun e Kukësit ku kryebashkiaku ka nisur një fushatë për të bindur qytetarët që kanë emigruar të kthehen në atdheun e tyre.
Zona e goditur nga varfëria u zgjodh për ndihmë pasi humbi gjysmën e popullsisë së saj që nga viti 1990 për shkak të shumë qytetarëve të saj më të rinj që paguanin kontrabandistët e njerëzve për t’i futur në MB me varka të vogla dhe të fshehur në kamionë.
Migrimi masiv ka bërë që Kukësi dhe fshatrat malorë përreth tij të etiketohen si qytetet fantazmë, pasi shumë të rinj dhe familje janë larguar me vetëm brezin e vjetër të lënë pas.
Rajoni në Shqipërinë verilindore pranë kufirit me Kosovën ka përqindjen më të lartë të popullsisë që jeton ilegalisht në MB ose kërkon azil, krahasuar me çdo zonë tjetër të vendit ish-komunist. Por situata përsëritet në një masë më të vogël në qytete dhe fshatra anembanë Shqipërisë, ku popullatës i është hequr qytetarët që largohen për të filluar jetë të reja jashtë shtetit, ku shumë prej tyre janë nisur për në MB.
Kryebashkiaku i ri i Kukësit është zotuar të shpenzojë një pjesë të madhe të parave të Mbretërisë së Bashkuar për të bindur njerëzit që të kthehen duke ofruar zbritje taksash dhe grante për të ngritur biznese që lidhen me turizmin, të cilat ai i sheh si çelësi për të nxitur ekonominë e rajonit.
Por një investigim i MailOnline ka zbuluar se shumë adoleshentë duken të pa impresionuar nga masat dhe ende duan të shkojnë në Britani sa më shpejt që të munden, sepse besojnë se do të jenë në gjendje të gjejnë punë lehtësisht dhe të fitojnë shumë më tepër atje.
Një djalë 15-vjeçar i quajtur Dardan, i cili ishte me miqtë në kafenenë Costa në Kukës, me emrin e zinxhirit të kafeneve në Mbretërinë e Bashkuar, u zotua se do të përpiqej të shkonte në MB sapo të mbaronte shkollën e mesme në korrik.
Ai tha: “Në Shqipëri nuk kemi punë apo vend pune. Është një vend i varfër. Unë thjesht dua të shkoj në Angli sepse e di gjuhën. Unë kam anëtarë të familjes nga ana e nënës dhe babait, të cilët tashmë janë atje. Ndoshta do të arrij atje me një kamion ose me varkë. Do të më kushtojë mijëra euro, por mund t’i marr paratë hua dhe t’i kthej duke punuar. Dua të punoj në Angli si elektricist. Unë e kam mësuar zanatin nga xhaxhai im elektricist.
Të gjithë miqtë e mi mendojnë në të njëjtën mënyrë. Ne nuk shohim të ardhme për ne këtu. Prindërit e mi e kuptojnë, por ata thonë që më parë duhet të mbaroj shkollën. Ka vetëm mundësi më të mira në MB. Këtu, ju nuk mund të bëni asgjë. Nëse më duhet të kërkoj azil, do t’u them se kam një shtëpi shumë të vjetër, prindërit e mi nuk punojnë dhe kam një vëlla të sëmurë. Nëse më kthejnë, do të provoj përsëri. Nuk dua të dëgjoj njerëzit që përpiqen të më bëjnë të qëndroj. Unë thjesht dua të shkoj.”
Fjoli Zhubi, 17 vjeç, i cili ishte gjithashtu në Costa tha se ishte i përgatitur të ishte njerëz të kontrabanduar në MB nëse nuk do të gjente punë pasi të përfundonte një kurs tre vjeçar për t’u bërë mekanik automjetesh në një shkollë profesionale.
Ai tha: “Prindërit e mi nuk duan që unë të shkoj, por nuk do të kem zgjidhje nëse nuk gjej punë. Shanset e mia për të gjetur punë këtu janë vetëm 50/50 sepse ekonomia nuk është e mirë. Rreth 80 për qind e njerëzve që largohen nga kolegji këtu mbeten të papunë. Nëse është e mundur, do të përpiqem të aplikoj për një vizë për të shkuar legalisht në MB, por mund të më duhet të paguaj për të hipur në një kamion. Unë kam të afërm në Angli dhe e di që do të gjej punë atje.”
Shifrat zyrtare tregojnë se numri i shqiptarëve që kërkonin azil në Britaninë e Madhe u rrit në afro 16,000 vitin e kaluar, më shumë se numri i përgjithshëm për pjesën tjetër të Evropës, me shumicën që mbërrinin me varka të vogla.
Sekretari i Brendshëm tashmë, James Cleverly u mburr muajin e kaluar se numri i shqiptarëve që u zbuluan me mbërritjen në MB ishte ulur me 90 për qind që nga kulmi i tij vitin e kaluar. Ai fajësoi uljen e bashkëpunimit më të madh me autoritetet shqiptare dhe një gatishmëri të shtuar për të kthyer ata që nuk kanë të drejtë ligjore për të qëndruar, duke e bërë MB një destinacion më pak tërheqës.
Por banorët e rinj të Kukësit këmbëngulën se shumë njerëz ishin ende të gatshëm të rrezikonin jetën e tyre duke bërë udhëtimin e rrezikshëm përtej Kanalit me varka të hapura ose të kontrabanduar me kamionë.
Një punëtor ndërtimi 19-vjeçar, i cili dha emrin e tij si Erjon, tha: ‘Mendoj se kjo do të thotë thjesht se njerëzit po hyjnë në Angli pa e ditur askush dhe më pas jetojnë ilegalisht. Nuk ka kuptim të kërkoni azil nëse do të refuzoheni.’
Banorët e moshuar i treguan gazetës britanike për dëshpërimin e tyre për të jetuar në një zonë që kaq shumë të rinj e kanë braktisur në kërkimin e tyre për jetë të reja, veçanërisht në MB.
Musli Llehsi, 60 vjeç, i cili zotëron hotelin Amerika në Kukës, tha: “Jam shumë i shqetësuar. Nuk gjej njerëz që të punojnë për mua. Të gjithë ish-kamerierët e mi janë në MB ose Gjermani.”
Me shumicën e banesave në blloqe apartamentesh me pamje të zymtë, shenjat e vetme të pasurisë dukej se ishin makinat e rastësishme luksoze me timonin në krah të djathtë me targa të Mbretërisë së Bashkuar, të drejtuara nëpër Evropë nga shqiptarë të suksesshëm që ktheheshin në shtëpi dhe me sa duket shfaqnin pasurinë e tyre.
E vetmja shenjë tjetër e aktivitetit pasi bora mbuloi qytetin të shtunën ishte një turne vjetor shahu në një qendër komunitare midis shqiptarëve dhe një grupi vizitor nga Kosova ku asnjë nga pjesëmarrësit nuk dukej të ishte nën 60 vjeç.
Albert Halilaj kandidati socialist, i cili u zgjodh kryetar i bashkisë së Kukësit shtatorin e kaluar, tha se nuk kishte statistika se sa njerëz kishin emigruar nga zona, por këmbënguli se numri ishte në rënie. Ai tregoi për shpresat e tij për të shfrytëzuar potencialin e rajonit si një zonë turistike, duke krijuar vende pune për guida malore dhe në hotele, shtëpi pritjeje, mikpritje dhe shërbime të tjera për të rinovuar pasurinë e tij.
Halilaj tha se shpresonte të përdorte fondet e Mbretërisë së Bashkuar për t’u dhënë dy vjet lehtësira tatimore njerëzve që kthehen nga Britania e Madhe dhe nisin biznese të lidhura me turizmin, së bashku me grante nga 5,000 deri në 40,000 euro.
Asllan Dogjani, deputet i opozitës së Partisë Demokratike në Tiranë, i cili po vizitonte shtëpinë e familjes së tij në Kukës, tha: “Shqiptarët janë shumë të varfër, veçanërisht në Kukës dhe veçanërisht të rinjtë. Ata duan të largohen sepse nuk kanë punë apo siguri për të ardhmen e tyre. Gjithashtu, ligji në Shqipëri nuk është i njëjtë për të gjithë. Ligji duket se nuk vlen për njerëzit që kanë shumë para ose janë gangsterë, ose janë nga klasa kriminale, por vlen për njerëzit e varfër dhe normalë.”
Romao, 20 vjeç, i cili po vizitonte Kukësin pasi kishte punuar vitet e fundit në Francë dhe Gjermani tha: “Sigurisht, duhet të punojmë jashtë, sepse këtu nuk ka asgjë. Ju shikoni përreth këtu, dhe janë vetëm pleq.”
