Edhe pse është e vështirë të kuptosh se kur një fëmijë mund të diagnostikohet me depresion, disa studime vënë në dukje se fëmijët deri në moshën shtatë vjeç mund të jenë në depresion.
“Depresioni mund të duket ndryshe tek fëmijët dhe adoleshentët në krahasim me të rriturit,” thotë Dr. Seena Grewal, psikiatre e stafit dhe drejtuese e njësisë së shëndetit mendor të spitalit në Spitalin për Fëmijët e Sëmurë në Toronto.
“Tek fëmijët më të vegjël, mund të shfaqet si nervozizëm, episode të qara, refuzim për të shkuar në shkollë, apo edhe simptoma fizike si dhimbje stomaku. Adoleshentët, për shkak se janë më të aftë të shprehen verbalisht, mund të flasin për mendime vetëvrasjeje ose ndjenja të pavlefshmërisë.”
Qendra për Varësinë dhe Shëndetin Mendor vëren se 75 për qind e fëmijëve me çrregullime mendore nuk janë në gjendje të kenë mundësi trajtimi dhe midis viteve 2013 dhe 2014, pesë për qind e vizitave në departamentin e urgjencës për fëmijët dhe të rinjtë pesë deri në 24 vjeç në Kanada ishin për çrregullime të shëndetit mendor.
Shenjat
- Humor i ulët ose nervoz
- Ndjenjat e fajit, pavlefshmërisë ose mungesës së shpresës
- Humbja e interesit për gjërat që dikur i pëlqenin
- Izolimi ose tërheqja nga të tjerët
- Ndryshimet në gjumë, ose fle më pak ose fle më shumë
- Ndryshime në oreks, shpesh një rënie në oreks, por ndonjëherë një rritje
- Të kesh probleme me përqendrimin ose të bëhesh më harries, kjo mund të çojë në ndryshime në performancën në shkollë
- Shprehja e mendimeve për vetëvrasje ose vetëdëmtim
“Të flasësh me fëmijën tënd dhe t’i bësh të ditur se je i interesuar se si ndihen është thelbësore,” shpjegon ajo. “Ndonjëherë mund të ndihet dërrmuese të përpiqesh të gjesh se si të ndihmosh dikë që po lufton me depresionin, kështu që të sigurohesh që t’i lidhësh ata me klinicistët që mund të ofrojnë trajtim është një hap i rëndësishëm.”
Shoqata e Ankthit dhe Depresionit të Amerikës shton se ekzistojnë dy lloje të depresionit te fëmijët:
- “Depresioni i madh zgjat të paktën dy javë dhe mund të ndodhë më shumë se një herë gjatë gjithë jetës së fëmijës suaj. Fëmija juaj mund të përjetojë depresion të madh pas një ngjarjeje traumatike, siç është vdekja e një të afërmi ose miku.
- Disthimia është një formë më pak e rëndë, por kronike e depresionit që zgjat për të paktën dy vjet”, thekson faqja.
Ajo shton se çfarë studimi ka treguar është se ndërhyrja e hershme mund t’i ndihmojë të rinjtë më vonë në jetë. Ndihmon gjithashtu kur prindërit bëjnë detyrat e shtëpisë. “Nëse keni ndonjë vështirësi me disponimin tuaj, marrja e ndihmës për veten mund t’ju bëjë edhe më të aftë për të mbështetur fëmijën tuaj. Edukimi për depresionin tek fëmijët dhe adoleshentët është i dobishëm.”
Por në një moment, prindërit duhet gjithashtu të marrin në konsideratë të flasin me një profesionist, veçanërisht nëse gjendja shpirtërore e fëmijës suaj i ndalon ata të shkojnë në shkollë apo edhe të kalojnë kohë me miqtë e tyre.
“Shpesh një vend i mirë për të filluar është mjeku juaj i familjes, i cili mund të vlerësojë gjendjen shpirtërore dhe të ndihmojë në përcaktimin e hapave të mëtejshëm për të marrë,” shpjegon ajo. “Nëse një i ri ju ka thënë se ka një plan për vetëvrasje, ju duhet ta çoni në departamentin më të afërt të urgjencës për një vlerësim.” Prindërit duhet të kenë parasysh kur një fëmijë është në depresion, ai pothuajse mund të bëhet një person tjetër.
“Mund të ndodhë që ata nuk janë të interesuar për mbështetjen tuaj ose se duan të lihen vetëm, por shpesh ky është ndikimi i depresionit,” thotë ajo. “Ata mund të kenë nevojë për shumë inkurajim për të bërë aktivitete që ju mendoni se do të ishin të lehta për t’u bërë.” Nëse fëmija juaj e ka të vështirë të kryejë një detyrë, për shembull, mos u dorëzoni, inkurajojeni që të vazhdojë të përpiqet.
“Edhe nëse diçka ndihet e vështirë në një ditë, është e rëndësishme të vazhdoni të përpiqeni t’i ndihmoni ata, nëse është praktikimi i një strategjie përballimi, duke bërë diçka që u pëlqen, apo edhe duke folur me ju në këtë moment për mënyrën se si ndihen.” Dhe për të gjithë prindërit, theksojnë ekspertët, mund të jetë gjithashtu e dobishme të filloni të jeni të hapur për shëndetin mendor në shtëpi.
“Nuk ka asnjë mënyrë të drejtë për të folur me fëmijët dhe adoleshentët për shëndetin mendor ose depresionin dhe ajo që është e rëndësishme është që të flisni me ta për mënyrën se si ndihen,” vazhdoi ajo. Është e rëndësishme t’u sigurohet atyre një hapësirë e sigurt për të treguar se si ndihen dhe të jenë të disponueshëm për të dëgjuar atë që thonë.
