Kryeministri Edi Rama ka theksuar sërish se në Shqipëri nuk ka vend për kampe emigrantësh nga Britania e Madhe. Këto deklarata, Rama i ka bërë së fundmi në një intervistë për median prestigjoze “The Guardian”, ku e cilëson planin e kryeministrit britanik Keir Starmer për emigracionin si “të errët”.
Artikulli i plotës i “The Guardian”:
“Një plan i Mbretërisë së Bashkuar për të dërguar azilkërkuesit e refuzuar në qendra kthimi në vende të treta tregon që Britania pas Brexit-it është në një vend shumë të errët”, ka deklaruar kryeministri i Shqipërisë.
Në intervistën e tij të parë me median ndërkombëtare që nga fitorja e mandatit të katërt me Partinë Socialiste, Rama tha se ideja që Britania të “kërkojë vende ku të hedhë emigrantët” do të ishte e paimagjinueshme dhjetë vjet më parë. Por, sipas tij, kjo përputhet me ndryshimin në diskursin publik në Britani pas Brexit-it, ku “e papranueshmja, qesharakja dhe e turpshmja” janë bërë normale.
Plani i “qendrave të kthimit” u shpall muajin e kaluar nga Keir Starmer gjatë një vizite në Ballkan, dhe parashikon që personat që u është refuzuar azili dhe kanë shteruar rrugët ligjore në Britani, të dërgohen në vende të treta për t’u përpunuar atje kërkesat e tyre.
“Është një nga ato gjëra që dhjetë vjet më parë thjesht nuk do të ishin të imagjinueshme… që Britania do të kërkonte vende për të hedhur emigrantët. Fakti që sot jo vetëm që është e imagjinueshme, por po ndodh, nuk është për shkak se Keir Starmer apo [Rishi] Sunak po bëjnë diçka skandaloze; është për shkak se vendi ndodhet në një vend shumë të errët.” tha Rama.
Rama, i njohur për qëndrimet e tij të drejtpërdrejta dhe kundër rrymës, shprehu keqardhje për nivelin e diskursit publik në Britani. Si një anglofil i deklaruar, ai tha se i vjen shumë keq për këtë.
“80 për qind e gjërave që thuhen, shkruhen, apo pranohen si pjesë normale e diskursit në Britaninë e sotme janë gjëra që [para Brexit-it] do të ishin krejtësisht të papranueshme, qesharake dhe të turpshme,” tha ai.
Gjatë qeverive të kaluara konservatore, marrëdhëniet mes Britanisë dhe Shqipërisë u tensionuan, të errësuara nga kalimet me gomone dhe akuzat për emigrantë të paligjshëm shqiptarë që “pushtonin” brigjet britanike.
Vizita e Starmer në Shqipëri në maj, e para nga një kryeministër britanik, synonte të vendoste një marrëdhënie të re dypalëshe. Gjatë vizitës në Tiranë, udhëheqësi i Laburistëve tha se ishin në bisedime “me disa vende” për të ngritur këto qendra. Por, në një deklaratë që u pa si qortim i butë për mikun e tij, Rama tha në konferencën e përbashkët për shtyp se Shqipëria nuk do të marrë pjesë në këtë plan.
Duke kërkuar të qartësojë pozicionin e tij në intervistë, Rama tha se Starmer ishte “një person shumë i sjellshëm dhe i këndshëm”, dhe nuk kishte bërë një kërkesë të tillë publikisht, as nuk ishte i pari lider britanik që e kishte përmendur këtë në mënyrë private. Rama shtoi se përgjigjja e tij kishte qenë gjithmonë e njëjtë:
“Kam qenë i qartë për këtë që kur ma kërkoi Boris Johnson dhe Rishi… Gjithmonë kam thënë jo.”
Fakti që Shqipëria kishte rënë dakord më parë për një marrëveshje të ngjashme me kryeministren italiane Giorgia Meloni ishte ndryshe, për shkak të “marrëdhënies shumë të veçantë” me Italinë. Kjo marrëveshje parashikon ndalimin e emigrantëve në det dhe dërgimin e tyre në një qendër pritjeje në Shqipëri për shqyrtimin e kërkesave për azil, por aktualisht është bllokuar nga sfida ligjore.
Që nga dita kur regjimi brutal stalinist i Shqipërisë u shemb në vitin 1991, Italia ka qenë përkrah saj, sipas Ramës. Si rezultat, shqiptarët kanë “një dobësi” për Romën.
“Praktikisht jemi një komb i ndarë në dy shtete të pavarura… Italia ka qenë aty për ne në çdo moment të errët dhe situatë të vështirë që nga dita kur dolëm nga ferri i të qenit ‘Koreja e Veriut’ e Europës. Ne kemi një dobësi për Italinë, kështu që kur Italia na kërkon diçka, themi po, pa diskutim.” shtoi ai.
Qëndrimi i Ramës vjen në një moment vetëbesimi të ri për Shqipërinë, një nga vendet më të varfra në Evropë, që po bën hapa të jashtëzakonshëm drejt anëtarësimit në BE. Me një ritëm dhe ton të ndryshuar, që Rama ia atribuon “frymës së re gjeopolitike” të politikëbërësve europianë pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia, negociatat e pranimit janë përshpejtuar, ndërsa Brukseli më në fund kërkon të përqafojë Ballkanin Perëndimor, një rajon që prej kohësh shihet nga Moska si pjesë e sferës së saj të influencës.
Rama, i cili mbush 60 vjeç në korrik, e zhvilloi fushatën e tij zgjedhore me premtimin se do të ecte përpara me ndjekjen e anëtarësimit në BE. Ai tani beson se negociatat do të përfundojnë deri në vitin 2027 dhe “brenda vitit 2030 do të jemi anëtar i BE-së”. Shqipëria, e cila iu bashkua NATO-s në vitin 2009, ka qenë kandidate për anëtarësim për më shumë se një dekadë.
“E gjithë qasja ndaj procesit ka ndryshuar në mënyrë dramatike. Tani ata [BE] janë shumë të etur të ecin përpara… Me agresionin rus gjithçka ndryshoi, kështu që në një farë mënyre edhe Vladimir Putin e bëri këtë, ai e bëri Evropën shumë më të interesuar për bashkimin”- tha ai.
Rama sheh një efekt të ngjashëm në BE nga banori i ri i Shtëpisë së Bardhë dhe është 100% i bindur se zgjedhja e Donald Trump është një gjë e mirë për Evropën. Rama tha se fitorja e Trump e nxori Evropën nga plogështia e saj dhe kishte sjellë “një frymë shqetësuese” që i nevojitej botës.
“Mendoj se kur Trump thotë se Zoti e shpëtoi sepse kishte një plan për Amerikën, mendoj se ai thotë vetëm gjysmën e së vërtetës. Zoti e shpëtoi sepse kishte një plan edhe për Evropën, për ta zgjuar Evropën”, tha ai.
Më vonë këtë vit, piktori shqiptar i kthyer në kryeministër do të nisë një turne falënderimi për komunitetet e diasporës të cilat, për herë të parë, patën mundësi të votonin në zgjedhjet e muajit të kaluar, duke e ndihmuar atë të siguronte një fitore dërrmuese. Më shumë se 500,000 shqiptarë etnikë mendohet se jetojnë vetëm në Greqi. Shpresa e Ramës është se ai mund t’i tërheqë ata të kthehen.
“Tani pagat tona janë shumë të ngjashme me ato në Greqi dhe është shtëpia jonë”- thotë Rama.
Por udhëheqësi i partisë socialiste, me gjatësi 2.01 metra, një lojtar basketbolli në rininë e tij, ka edhe kritikët e tij. Akuzat për korrupsion në shoqërinë shqiptare janë të përhapura. Po kështu janë edhe akuzat për autoritarizëm në rritje, Rama do të jetë udhëheqësi më jetëgjatë që nga Enver Hoxha, ish-diktatori brutal i vendit, megjithëse akuzat etiketohen si farsë nga admiruesit dhe njerëzit në Bruksel.
Një ish-ministër i BE-së tha: “Edi është më i madh se jeta. Problemi i tij është se është shumë i madh për vendin e tij dhe unë nuk po flas për gjatësinë e tij.”
Nëse Shqipëria do të arrinte sukses në përpjekjen e saj për anëtarësim, tha Rama, do të ishte “momenti i duhur dhe më i mrekullueshëm për të kaluar pishtarin”. Do të ishte një arritje personale, por gjithashtu “do ta ndihmonte Evropën të ishte më pak e mërzitshme dhe më me diell”.
