‘Demoni i perversit’, fraza që po ‘çmend’ njerëzit që e hasin çdo ditë

“The Imp of the Perverse” është një metaforë e dëshirës për të bërë pikërisht gjënë e gabuar në një situatë të caktuar. Impulsi krahasohet me një “dreq” (imp – demon i vogël), i cili e çon një person të denjë në ligësi dhe në rastin më ekstrem, deri në vdekjen e tij.

Fraza ka një histori të gjatë në letërsi dhe u popullarizua (dhe mbase u shpik) nga Edgar Allan Poe në tregimin e tij të shkurtër, “The Imp of the Perverse”.

Poe e eksploron këtë impuls përmes disa personazheve të tij imagjinarë, si tek “The Black Cak”, “The Tell-Tale Heart” apo edhe tregime të tjera.

Në proza e poezi të tjera, “imp” mendohet si diçka e vogël, e padukshme që pëshpërit ide të këqija në vesh. Eric Berne, një psikiatër që studoi ndër të tjera, edhe sjelljen njerëzore, e quajti një shembull të “imp of the perverse”, rastin kur, sipas tij një “demon” i pëshpëriste vazhdimisht: “Mos shit, blej” – Kështu ai braktisi një fushatë të planifikuar me kujdes dhe humbi gjithë kapitalin e tij.

Shembuj në përditshëmri të fenomenit janë: Kur po ecën përgjatë një ure dhe mendon të hedhësh telefonin, kur po rri pranë ballkonit dhe mendon të derdhësh gotën me ujë, përplasja me qëllim me makinë, kur pyet veten: ‘Çfarë ndodh po bërtita tani në klasë?’ etj. Hmm… e shihni që s’është dhe aq i rrallë sa duket?