Në tre dekadat e fundit ka pasur një rritje të konsiderueshme të prindërve në moshë mesatare. Përparimet në shtatzëni kanë arritur në pikën ku njerëzit mund të vonojnë fillimin e prindërimit, duke ngrirë vezët ose spermatozoidët e tyre.
Shtyrja e vendimit për të pasur fëmijë nuk ka qenë kurrë e lehtë ose e pranueshme nga shoqëria. Por a është kjo një gjë e mirë? Ekzistojnë tre gjëra për t’u marrë në konsideratë. A do të jetë i shëndetshëm fëmija juaj? A do mbetesh shtatzënë? Sa do të kushtonte?
Nëse doni të prisni para se të keni një fëmijë, nuk jeni vetëm.
Shumë çifte mbeten shtatzënë pas një viti përpjekjesh. Një në shtatë çifte ka probleme me konceptimin – mosha është gjithashtu një faktor përcaktues në këtë. Një në gjashtë gra midis moshës 35 dhe 39 nuk do të arrijnë të mbesin shtatzënë pas një viti përpjekjesh. Nëse partneri do jetë mbi dyzet, faktori rritet në më shumë se një në katër.
IVF shihet nga shumë si një mënyrë konceptimi pa rreziqe, por suksesi i saj përcaktohet nga mosha. Për një grua mbi 40 vjeç që përdor vezët e saj, suksesi i IVF është më pak se 10%. Rreziku i vonesës së prindërimit u simulua duke përdorur modele kompjuterike. Nëse një grua në të tridhjetat e saj vonon amësinë, shanset e saj për të mbetur shtatzënë në moshën tridhjetë e pesë zvogëlohen me 9%, por IVF do ta kompensojë me vetëm 4%.
Nëse doni të ngrini vezët, rezervoni një vend. Ndërsa gratë plaken, ato prodhojnë më pak vezë, kështu që të moshuarit mund të kenë nevojë për më shumë stimulim për të marrë tetë deri në dhjetë vezë të nevojshme për një shans për lindje të suksesshme, diçka jashtëzakonisht e shtrenjtë.
Sa do t’ju kushtojë?
Megjithëse IVF është e shtrenjtë, ka kosto të tjera të konsiderueshme që lidhen me lindjen e fëmijëve. “Çekuilibri i pagës së lindjes” përmendet shpesh në debatin ekonomik mbi efektet e amësisë në karrierën e grave. Është humbja e fitimeve të cilave u nënshtrohen gratë kur hyjnë në një periudhë kohe në të cilën praktikisht punojnë falas. Dëshmitë konfirmojnë se gratë mund të fitojnë më shumë duke vonuar mëmësinë nga njëzet në tridhjetë vitet e para.
Sidoqoftë, kjo ulje e pagave nuk duket të ketë lidhje me gjininë. Një përqindje atërore e lejes prindërore u prezantua nga qeveria Norvegjeze në 1993 dhe hulumtimi ka treguar një efekt të ngjashëm negativ edhe në të ardhurat e baballarëve shtëpiak. Çështja është, nëse gjeni kohë për të krijuar një familje, do të ketë një rënie të fitimeve.
Kur të keni fëmijë?
Të dhënat shkencore janë të qarta. Mosha “e duhur” për të pasur një fëmijë sipas orës biologjike është nën tridhjetë e pesë për gratë dhe para dyzet për burrat. Më shumë se 75% e të rinjve nënvlerësojnë ndikimin e moshës në pjellorinë mashkullore dhe femërore – ndërsa vetëm 27% e mjekëve e diskutojnë atë me pacientët e tyre nga tetëmbëdhjetë deri në tridhjetë e pesë që dëshirojnë të shtyjnë shtatzëninë për arsye të lehtësisë shoqërore. Duhet të ketë një vetëdije më të madhe për rreziqet e vonimit të planifikimit familjar dhe mjekët e përgjithshëm duhet të kenë një rol më proaktiv në këtë drejtim.
Si përfundim, nëse doni të keni fëmijë, mosha e duhur mund të jetë shumë më herët sesa mendoni.
Burimi: revistapsikologji
